Neem een stralend, stoere Leonardo DiCaprio en een elegant, verleidelijke Kate Winslet die samen het leven vieren, voeg daar de majestueuze contouren van een onzinkbare oceaanstomer aan toe en overgiet het geheel met de zoetgevooisde Céline Dion die uithaalt in My heart will go on. Dan heb je de uitgelezen ingrediënten bijeen voor een gesmaakte, geromantiseerde filmversie van een waargebeurde tragedie: de ondergang van de Titanic op een ijskoude aprilnacht in 1912.

De desastreuze botsing van de zeereus met een ijsberg tijdens zijn maidentrip spreekt na meer dan honderd jaar nog altijd tot de verbeelding. Het onfortuinlijke lot van het kroonjuweel van de White Star Line heeft filmmakers zoals James Cameron, succesvol geïnspireerd. Zijn kaskraker won maar liefst 11 Oscars! Voor kinderen bestaat er ook De legende van de Titanic, een animatiefilm waarin muizen de hele overtocht en het ongeluk vanuit hun standpunt beleven.

Wil je de beelden niet allemaal per se op een bordje voorgeschoteld krijgen, maar wil je je eigen fantasie op volle toeren laten draaien dan duik je natuurlijk in boeken. Voor informatie, weetjes en records kan je je honger stillen in non-fictieboeken als De Titanic uit de reeks Ooggetuigen. Ook in het verstripte Titanic-avontuur van de dappere wetenschapper Dr. Isabel Soto wordt de geschiedenis beknopt, maar helder uitgelegd in beeld en tekstballon.

De Titanic, De Titanic: Op avontuur met Isabel Soto

En dan is er ook nog Het verhaal van de Titanic, een boek met twaalf megaplaten die je laten kennismaken met de passagiers en die een inkijk bieden in de verschillende afdelingen van het vaartuig, van in de machinekamer tot op de brug. De beelden starten bij de bouw van het passagiersschip in Belfast en eindigen op de ochtend na de rampzalige nacht als de overlevenden aan boord gaan van de Carpathia. Een boek dat uren kijk-, zoek- en leesplezier garandeert en tegelijk een rijke bron waarmee je nieuwe woordenschat kunt aanboren, van boeg tot ruim, van kruier tot marconist en van roer tot sextant. Het werk geeft ook genoeg informatie om met leerlingen een papieren of digitale tijdlijn uit te tekenen.

Hoe boeiend feiten en weetjes ook zijn, ze komen misschien pas echt helemaal tot leven als ze zich in een goed verhaal nestelen. Je kan makkelijk je eigen verhaal breien rond de Titanic, waarbij leerlingen ieder hun eigen personage verzinnen en uitwerken: wie zijn ze, waar komen ze vandaan en waar gaan ze naartoe? Via rollenspel ondervinden ze dan misschien hoe de relaties moeten geweest zijn tussen reizigers eerste klasse en reizigers derde klasse. Geen tijd voor een eigen creatie? Dan kan je je laten inspireren door bestaand materiaal zoals Polar de Titanic Beer, een feel good historie over een jonge overlevende en zijn knuffelbeer voor lezers en luisteraars vanaf 8 jaar, of De Titanic : het verhaal van een ramp voor jongeren vanaf 12 jaar. Die laatste suggestie is ook echt voer voor jongeren die een broertje dood hebben aan lezen, jongeren die worstelen met een leesbeperking of jongeren die Nederlands leren en toch een boek op hun niveau willen lezen: het is erg dun, de zinnen zijn kort en makkelijk en op elk blad staat minstens één foto.

Polar de Titanic Beer, De Titanic: het verhaal van een ramp

De geschiedenis van de Titanic intrigeert, maar het wordt nog boeiender als je het verhaal gebruikt als kapstok waaraan je uiteenlopende activiteiten kan ophangen.

Golf fysica: laat je eigen Titanic zinken
Sta met kinderen of jongeren eens stil bij het gegeven ‘drijfvermogen’. Hoe is het mogelijk dat een kanjer van een passagiersschip gewoon blijft drijven? Je kan je pupillen laten kijken naar een wetenschapsfilmpje https://www.youtube.com/watch?v=KmBoo7uOyJ8 of je kan ze één en ander zelf laten ontdekken via eigen experimenten met water en voorwerpen van diverse grootte en gewicht. Misschien komen ze dan later zelf wel met een drijfconclusie op de proppen. Een voorbeeld van zo’n experiment is uitgewerkt in Bijzonder beroerde bouwers, een boek vol experimenten bij de grootste bouwblunders uit de geschiedenis. De Titanic is er daar blijkbaar één van…

Golf biologie en/of aardrijkskunde: ontdek een ijskoude wereld
De romp van de Titanic scheurde open door de vlijmscherpe rand van een ijsberg. Onderzoek eens zo’n ijsberg en de wereld waarin die thuishoort of ronddobbert. Wat is ijs, welke soorten ijsbergen bestaan er, welk dieren wonen op of rond ijsbergen, welke planten groeien er, hoe snel smelt het ijs? En wat is het verschil tussen de noordpool en de zuidpool? Je vindt zeker bruikbaar materiaal in IJs. IJskoude verhalen uit een wereld die verdwijnt en in het prachtige omdraaiboek Noordpool/Zuidpool.

IJs. Ijskoude verhalen…, Noordpool/Zuidpool

Golf communicatie: verstuur je eigen noodbericht
Kort kort kort lang lang lang kort kort kort. Herken je het? SOS. Die code werd in 1906 wereldwijd aangenomen als de internationale noodoproep. Ook de Titanic stuurde in de ongeluksnacht van 14 op 15 april dat noodsignaal uit. Dat zal zo geklonken hebben: https://www.youtube.com/watch?v=N4P05TASXM
Intussen is het SOS wel een beetje achterhaald, want alle grote schepen hebben vandaag verplicht een moderne installatie aan boord die elektronische noodsignalen verstuurt via satelliet. Toch blijft die morsecode gewoon leuk om geheime boodschappen mee te seinen, bijvoorbeeld via smartphone of tablet. Je kan ook berichten versturen via seinvlaggen die schepen aan boord hebben of met woorden uit het radioalfabet of NAVO-alfabet. Versleutelen en decoderen zorgt vast voor heel wat animo in een groep. Over morsecode, seinvlaggen en andere geheimtaal op het water kom je meer te weten in Het botenboek en Alfa Bravo Charlie.

Het botenboek, Alfa Bravo Charlie

Golf bouwen: bouw je eigen schip en stippel een vaarroute uit
De Titanic nabouwen wordt een hele klus, maar laat elk kind maar eens nadenken wat een schip nu precies een schip maakt. Welke onderdelen moet je zeker in je constructie verwerken, zodat anderen je bouwsel herkennen als schip: een roer misschien of een schroef, een anker of een scheepsbel? Ideeën krijgen eerst vorm op papier en de schetsen op papier worden daarna vaartuigen in karton. Bouwers die het moeilijk vinden om van tekening op papier naar 3D in karton te gaan, kunnen misschien grasduinen in een paar knutselboeken, waarin constructies stap voor stap worden opgebouwd.

Het grote dozenboek, Het grote kartonknutselboek, 51 dingen om te maken met kartonnen dozen

Bouwvoorbeelden vind je ook bij de vleet op Pinterest: https://www.pinterest.com/pin/633387424434885/

Zodra de hele klasvloot aangemeerd is, kan dan een reis worden uitgestippeld. Waar willen de kinderen naartoe? Je kan niet uitvaren zonder scheepskaarten waarop je een vaarroute hebt uitgestippeld. Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen waarmee je aan de slag gaat, kun je een atlas gebruiken om uit te vlooien via welke zee en oceaan de schepen een bestemming bereiken of je kan een voorbeeld nemen aan de zeekaart uit het prentenboek Met Roos op reis.

Met roos op reis

Golf mode: wat trek jij aan om te dineren?
Op de Titanic reisden passagiers in eerste, tweede en derde klasse. Afhankelijk van waar ze logeerden, waren ze ook anders gekleed of moesten ze een andere vestimentaire code volgen. Wie bijvoorbeeld in de chique eetzaal ging dineren, kon daar niet in een versleten kloffie en met afgetrapte schoenen aanschuiven. Duik eens in de mode van 1912 of laat leerlingen zelf een outfit ontwerpen die past bij de verschillende klassen of bij de verschillende activiteiten aan boord van een oud of hedendaags cruiseschip. Eerst wat mode kijken kan helpen. Er bestaat een ruim assortiment modetijdschriften met inspirerende foto’s, op internet vind je zeker foto’s en affiches uit bijvoorbeeld de belle époque, maar er zijn natuurlijk ook boeken die voor een ‘aha!’ aan de leerlingen kan ontlokken.

Dat staat je goed, Kleding voor werk, ontspanning en vertoon,
Over dames en sieraden

En dan hebben we het nog niet gehad over de uniformen van iedereen die aan boord werkt. Daar valt ook heel wat over te zeggen. Er doet bijvoorbeeld een verhaal de ronde dat het uniform van de Belgische werktuigkundigen van de koopvaardijvloot nog altijd hun collega’s op de Titanic herdenkt. De werktuigkundigen die in de nacht van de ramp in de machinekamer aan de slag waren, hadden daar toen weinig of geen kans om nog aan het binnenstromende water te ontsnappen. Ze zouden vandaag voortleven in de paarse strepen tussen de gouden galons op de mouw van een werktuigkundige uniformjas.

Golf geschiedenis: ken jij spraakmakende Belgische schepen?
Spectaculaire luxeschepen als de Titanic heeft België nooit gehad, maar in de geschiedenis van ons land duiken best wel een paar opmerkelijke vaartuigen op. Plan je een schoolreisje dan kan je misschien een stukje van ons maritiem verleden meepikken. In Oostende ligt de IJslandvaarder Amandine en natuurlijk ook het zeilschip Mercator. Het historische zeilschip Mercator

Dat opleidingsschip bracht het stoffelijk overschot van pater Damiaan naar België, maar ook een onvervalste Moai, een gigantisch voorouderbeeld uit Paaseiland dat je vandaag kan bewonderen in het Jubelparkmuseum in Brussel. Nieuwe expo voor authentieke Moai

Ook het Red Star Line Museum in Antwerpen is de moeite waard. Het belicht de geschiedenis en de werking van de Red Star Line rederij. Duizenden mensen vertrokken met een schip van Red Star Line naar Amerika in de hoop op een betere toekomst. Vanuit Antwerpen vertrokken ook de vermaarde Congoboten als de Léopoldville en de Fabiolaville die heel veel tante nonnekes en nonkel paters naar Congo vervoerden. Het Red Star Line Museum

Of wat dacht je van ons gesofisticeerd, oceanografisch onderzoeksschip Belgica? De Belgica en Nieuwe plannen voor de Belgica

Goeie vaart en veel wind in de zeilen!

Het botenboek en Met Roos op reis zijn ook als Daisy-luisterboek beschikbaar.